2009-02-21. Wojciech Jóźwiak. Cykl: Tarot

Siódemki, karty pozoru i kultury

Siódemki według Crowleya

Aleister Crowley nie lubił Siódemek. Rozpoznawał w nich czynnik lucyferyczny, czyli rozpraszanie energii i rozsyłanie iluzji. Jednak zapewne w tym poglądzie odbija się jego własna osobowość: enneagramowej Ósemki-Szefa (czyli "Skurczybyka" w nomenklaturze Krzysztofa Wirpszy) przechylonego na skrzydło Siódemki-Epikurejczyka z jej zachłannością i żarłocznością. Dla kogoś o takim charakterze, enneagramowe Siódemki ze swoim duchem pozoru, czynienia czegoś zamiast czego innego, mijania sie z celem... - mogą wydać się faktycznie nieznośne i zagrażające. (Uwaga: w powyższych zdaniach nie wolno mylić siódemek tarotowych z enneagramowym typem nr Siedem - między tymi "bytami" nie ma programowego związku, a podobieństwa są w dużym stopniu przypadkowe.)

Tak pisze Crowley:

Siódemki jako karty znaków zmiennych

Straszne... lecz odnosi się wrażanie, że Crowley przeholował i przekazał w tym fragmencie, wprawnie trafnie, ale tylko negatywną stronę znaczeń tych kart. Jakie jest ich znaczenie pozytywne? Siódemek broni położenie odpowiadających im punktów w zodiaku. Są to punkty 0 stopni - początkowe - znaków zmiennych:

Ponieważ tradycja astrologiczna właściwie nie odróżnia znaczeń znaków zodiaku od szczególnych znaczeń ich początkowych punktów, więc możemy (w jakimś stopniu) utożsamiać Siódemki Kijów, Pucharów itd. ze znakami Strzelca, Ryb, Bliźniąt i Panny.

Duch "zamiast" i pozoru

Wspólny tym znakom - znakom zmiennym - jest mający do nich dostęp duch udawania i niepowagi. A także rozpraszania, trwonienia, rozmieniania na drobne. Oczywiście połączony z wyrafinowaniem, tak jak wszystko co późne i schyłkowe. (Znaki zmienne mają charakter schyłkowy, ponieważ astrologiczny cykl znaków: kardynalny-stały-zmienny odpowiada młodości/nowości - dojrzalości/stabilizacji - schyłkowi.)

Ten szczególny duch przenosi się na tarotowe Siódemki:

• w żywiole Ognia - 7 Kijów - wyraża się on jako gra
• w żywiole Wody - 7 Pucharów - jako romantyzm (gra uczuciami)
• w żywiole Powietrza - 7 Mieczy - jako hobby, amatorskie zainteresowania
• w żywiole Ziemi - 7 Monet - jako drobiazgowość i teoretyzowanie. A także powierzchowność i biurokracja.

Wspólne jest tu robienie czegoś ZAMIAST: mianowicie zamiast tego, co naprawdę istotne, ważne i ciężkie. W tym sensie Siódemki tarotowe (a w jakimś stopniu także zmienne znaki zodiaku) są niepoważne.

7 Kijów: gra

Oto 7 Kijów: ich gra jest zamiast (prawdziwej) walki. Wyobraź sobie sportowca zamiast wojownika, zawody zamiast bitwy na śmierć i życie. Przy tym ważne jest w tym zjawisku, że sport faktycznie wyrasta z wojny bądź z przygotowań do wojny. Często, do dziś, korzysta z podobnych narzędzi: karabiny wojenne i karabinki sportowe. Szable i szpady tu i tam - oczywiście inne, choć pod ta samą nazwą. Dawne bojowe włócznie i oszczepy do rzutu oszczepem. Język sportu używa mnóstwa słów powstałych do opisu walki, a sprawozdawcy sportowi opisują mecze jak bitwy. Jednak różnica jest ogromna: w grze nie zabija się przeciwnika!

Gra jest zamiast walki i jest pozorowana walką, pozorem walki. Ten pozór - realizowany w różnych żywiołach na właściwe im  sposoby - właśnie wywołał odrazę Crowleya. No tak, ale Wenus-Lucifer i spokrewniona z nią sefira Netzach prócz innych swoich symbolicznych ról jest boginią uwodzenia, czyli (stwarzania) miłych pozorów. Lucyfer jest tym anty-bóstwem, które napełnia świat, a raczej umysły, pozorem i ułudą. Gdy się dobrze przyjrzeć, otaczający nas świat jest pełen pozorów. Oglądanie telewizji jest pozorem wycieczek po świecie. Opowiadanie o czymś jest pozorem wydarzeń. Słowa są pozorem nazywanych rzeczy. Obrazy są pozorem przedmiotów. Pieniądze są pozorem realnego bogactwa. Ale także rzeczom, zdawałoby się, realnym, zdarza się obracać w pozór. Werner Herzog w filmie "Spotkania na krańcach świata" mówi zza kadru, że kiedy już pierwszy raz zdobyto Mont Everest, wszystkie następne wyczyny na tej górze: że kobieta, że zimą, bez butli z tlenem albo że ktoś z protezami nóg - są już tylko pustym biciem rekordów do Księgi Guinessa. Czyli pozorem.

7 mieczy: hobby

7 Mieczy realizuje tę pozorność w dziedzinie wiedzy. Hobby jest pozorem gromadzenia i zdobywania wiedzy. Prawdziwa wiedza jest gdzie indziej - hobbystę zadowala i ekscytuje zbieranie znaczków pocztowych lub pudełek po zapałkach, które zresztą często są specjalnie dla niego projektowane.

7 Monet: ewidencja zamiast produkcji

7 Monet to pozór w dziedzinie konkretu - pracy z materią. Kiedy po wojnie domowej w Rosji przemysł leżał w gruzach, Lenin, wódz zwycięskich komunistów, nawoływał by produkcję zastąpić ewidencją. Brakujące towary i maszyny miały być skompensowane ich spisaniem przez urzędników. To jest dokładnie duch Siódemki Monet. Kiedy projektowanie, opisanie i policzenie czegoś zastępuje same rzeczy, mamy do czynienia z energią tej karty. To nie jest proste lenistwo, jak widział to Crowley (choć i tak może się przejawiać ta karta), ale zastępowanie pracy która stwarza, praca pustą, która tylko zlicza i ewidencjonuje.

Inną odmianą siódemko-monetowej pozorności jest trzymanie się rygorów, przepisów, norm i drylu - zamiast zmierzać do rzeczywistego celu. Przepisy muszą się zgadzać! - a prawda lub sprawiedliwość pozostają poza zasięgiem wzroku... biurokraty.

Jeszcze inny rodzaj siódemko-monetowej pozorności to powierzchowność, czyli widzenie i czepianie się drobiazgów, szczegółów, powierzchni rzeczy zamiast jej istoty. Prawda, że te wady bardzo przypominają typowe grzechy znaku Panny? - Który nie bez powodu został z tą kartą skojarzony.

7 Pucharów: romantyzm

7 Pucharów to pozór w dziedzinie uczuć, życia kierującego się emocjami. Dobrym słowem na to jest romantyzm. Zamiast uczuć stosujących się do życia mamy tu "wzdychanie i kapryszenie". Miłość siedmio-pucharowa jest nieziemska, kochanek siedmio-pucharowy jest wyidealizowany, uczucia z tej karty są dobre w powieści-romansie, ale dalekie od życia.

Obrona Siódemek

Łatwo jednak zauważyć, że duch Siódemek ma swoja stronę pozytywną i potężną, a kart tych nie wolno w czambuł czyli hurtem potępiać. W końcu ludzka kultura pozorem stoi! Opowieści i mity są równie ważne, jak twarda historyczna prawda, a zwykle tylko to z historycznej prawy dociera do nas i porusza nas, co zostało ubrane w chętnie opowiadany mit. Ale to nie wszystko. Przecież nie-pozorem w tym sensie jest tylko to, co osobiście, na własnej skórze doświadczone, podczas gdy wszystko, co znamy z drugiej i trzeciej ręki, z opowiadań innych ludzi lub z książek historyków, przecież rzeczywistością nie jest - a tylko jakąś odmianą pozoru. Słowa kłamią, pozorem są - ale nie byłoby nas, świadomych istot, bez języka. Więc Siódemek nie wolno lekceważyć ani potępiać, jak to uczynił Crowley, ponieważ są to karty KULTURY. Opowiadają o krążeniu idei w kulturze. Mówią o zjawiskach, kiedy informacja lub obraz odrywa się od oryginału, od źródła. Zjawisko takie, kiedy zachodzi w dużym stężeniu, jest kłamstwem, fałszem. W małym stężeniu jest kulturą.

Ekwiwalencje i tytuły wg Crowleya

Ćwiczenia i pytania

1) Czy opisane wyżej znaczenia Siódemek można odnaleźć ('wyczytać") w ich obrazach w talii Waite'a?

A może w innej talii, którą znasz?

2) Zaproponuj obrazy, ilustrujące powyższe idee. Inaczej: wyobraź sobie, że projektujesz własną talię. Jakie ilustracje umieścił/a/byś na kartach-Siódemkach?

3) W przeszłości w różnych częściach świata, zwalczano różne wytwory kultury i tłumaczono wrogość do nich tym, że "kłamią", albo że są "pozorem", "pozorne", albo że "łudzą ludzi" i odwodzą od właściwej drogi, że są "oszukańcze" itd. Dla na to znaczy, że rozpoznawano w tych wytworach kultury tarotowe Siódemki. Podaj przykłady.

Współpracujący wątek forum: Siódemki.

Wojciech Jóźwiak
21 lutego 2009

2009-02-21. Wojciech Jóźwiak. Cykl: Tarot

Pisanie komentarzy po zalogowaniu/rejestracji.