Fiodor Szalapin jako Mephisto, foto kolor Siergiej Prokudin-Gorski 1915 (frag.)

2024-01-09. Wojciech Jóźwiak. Cykl: Blog poniedziałkowy

Czytaj w dziale Pracownia
☚ Kończy się prawie stuletni sekstyl Plutona i Neptuna | Co Polska ma na początku Ryb? Punkt Piłsudski-Gomułka-Kaczyński ☛

AI, ketman, Faust i 12 stopień Ryb

Jak żyć ze słoniem (lub diabłem) Sztuczną Inteligencją w jednym pokoju? Mogą czegoś nauczyć doświadczenia z 12 stopniem znaku Ryb.

Wejście (na scenę, smoka, itp.) sztucznej inteligencji każe przypomnieć sobie pewne znane wątki w tradycji. Bo co się dzieje, kiedy człowiek staje w obliczu przeważającej nad nim siły? A podporządkować się nie chce, ani płynąć z prądem, bo ma swoje wybitne i ambitne plany. Wtedy pojawiają się ketman bądź faustyzm. Ketman, pojęcie wypromowane przez Miłosza i przez niego (za Gobineau) wywodzone z języka perskiego, ale wg Wikipedii (której trzeba wierzyć) z arabskiego, a przez Ryszarda K. Lewańskiego z języków tureckich. Ketman znaczy ukrywanie. W istocie jest to gra z przeważającą siłą (tyranem), którą uprawia wierny muzułmanin, który ukrywa swoją wiarę. Wyższym rodzajem ketmanu jest łudzenie tyranów, aby nakłonić ich, by część swoich wielkich sił i zasobów oddali „dobrej” sprawie, to znaczy celom i przedsięwzięciom ambitnego działającego.

Od ketmanu blisko do faustyzmu, do postawy, którą kieruje się bohater Goethego, który dla osiągnięcia szczytnych i ulepszających świat celów zawiera pakt z diabłem. Przy okazji sam diabeł demaskuje się jako w istocie pomocnik dobrego Boga, mówiąc, iż „Jestem częścią owej siły, która stale chce zła i wciąż tworzy dobro.” Faustyzm, czyli pokusa, by skorzystać z przeważającej siły, nad którą się nie panuje, w imię przekonania, że w końcu i tak wyjdzie na dobre (bo strzeże nas Bóg lub jakieś tajemnicze prawa historii bądź przyrody), został rozpoznany przez Goethego w dobrym momencie historycznym, na progu epoki Nowoczesności, kiedy ludzkość zaczynała dorywać się do energii węgla, silników na parę i fabrycznej produkcji. I do woli mas, nie tylko rzadkich arystokratów.

Teraz jest podobny moment, tylko zostajemy skonfrontowani nie z przeważająca energią fizyczną wyzwalaną w motorach, a z przeważająca „energią” intelektualną dostarczaną przez systemy AI.

Tak się składa, że wątki ketmanowe i faustyczne ogniskują się w punkcie 12° Ryb. Johann Wolfgang von Goethe urodził się z Księżycem w 12°11′ Ryb. Jacek Kuroń, igrający wzorem ketmanu i z Komuną i z Kościołem, miał Słońce 11°56′ Ryb. Uświęcający diabła nacjonalizm Stefan Wyszyński miał Księżyc gdzie Goethe: w punkcie 13°43′ Ryb. Inny Faust, który ze swoim diabłem sromotnie przegrał, Michaił Gorbaczow, Słońce miał tam: Ryby 11°09′.

Zanim staniemy przed realnymi problemami, które wynikną z przewagi sztucznej inteligencji nad naszymi ograniczeniami, warto przyjrzeć się, jak próbowali swoje życiowe partie rozegrać sławni ludzie z horoskopami zaczepionymi o 12 stopni Ryb. Być może poszerzy to nasze badawcze pole. Więcej o 12 Ryb i nosicielach tego punktu harmonicznego piszę w „Punkt pięciokrotny ziemny 12° Ryb”, na podstawie wykładu online z 14 października 2020.

Czytaj w dziale Pracownia
☚ Kończy się prawie stuletni sekstyl Plutona i Neptuna | Co Polska ma na początku Ryb? Punkt Piłsudski-Gomułka-Kaczyński ☛